At Hodson Street – Cry without tears ©2018
Een nieuwe song, geschreven voor een verleden jaar overleden vriendin. Op het eerste oog misschien een aparte keuze om de song in deze blog te plaatsen, maar wij hebben elkaar ooit leren kennen via het vrijwilligerswerk met verstandelijk beperkte mensen. Daar refereer ik aan in deze blog, vandaar dit, als eerbetoon aan onze speciale vriendschap, geschreven nummer in deze blog. Een lach en een traan, zoals dat gaat in het leven.
Pas geleden liep ik met mijn oudste dochter in de supermarkt. Bij de kassa aangekomen werden we door een enigszins excentriek mannetje aangesproken. Of ie even voor ons mocht met zijn boodschappen. Helaas pindakaas, want we hadden allemaal evenveel boodschappen. Vervolgens probeerde hij hetzelfde bij andere kassa’s met als resultaat dat toen wij klaar waren, hij nog steeds in de rij stond. Een apart mannetje maar continue vriendelijk lachend.
Op de terugweg vroeg mijn dochter of deze persoon soms ook tot mama’s doelgroep behoorde. U moet weten dat mijn partner al zo’n 30 jaar met verstandelijk beperkte mensen werkt. Ik moest er erg om lachen en zei dat dat best wel eens zo kon zijn, maar dat dat zeker niet hoefde. Want ja, vertelde ik haar tegelijkertijd, wie is er nu wel ‘normaal’ in deze wereld. Ik zal de laatste zijn om te beweren dat ik dat ben.
Het voorval deed mijn gedachten sowieso teruggaan naar de tijd dat ik vrijwilligerswerk deed in een woonvoorziening voor verstandelijk beperkte mensen. Ik heb dat zo’n 15 jaar gedaan en ben gestopt toen ik fulltime huisvader werd. Wat een geweldige tijd en wat een herinneringen. Ik kan het niet nalaten er een paar te vermelden in deze blog!! Om bijvoorbeeld even bij het supermarktverhaal te blijven, de volgende anekdote.
De woonvoorziening lag en ligt nog steeds aan de rand van een dorp. Als ik daar boodschappen bij de Albert Heijn ging doen, kwam ik regelmatig een bewoonster van de voorziening tegen. Die probeerde altijd hetzelfde als het eerder genoemde mannetje, alleen iets assertiever. Vaak siste ze de mensen in de rij toe ‘pas maar op hoor, ik ben gek’ en buitte het onbekende volledig uit.
Ze wist precies hoe ze gebruik moest maken van haar eigen ‘handicap’. Ze deed namelijk geen vlieg kwaad en wist niet hoe ze moest kijken als ik haar op zo’n moment bestraffend aansprak. Ach, in de loop der jaren leerden de mensen haar kennen, dus sorteerde het uiteindelijk niet meer zo’n effect 🙂
Er woonden diverse markante personen op het terrein, waaronder een oude man die orgelman in Haarlem was geweest. Bekend in Haarlem en omstreken als hij was, zat hij altijd voor de ingang van het terrein en begroette iedereen die langskwam met de woorden: “Hé, ken je me nog!!”. Ware het niet dat het dorp waar de voorziening is, zo’n 22 km van Haarlem af ligt en de argeloze voorbijganger dus geen idee had, wie hij was!!
Maar respect hoor, vanaf jonge leeftijd was hij zo’n beetje de laatste orgelman die geen gebruik maakte van een motor. Dus hij liep dag en nacht met dat orgel (en geen kleintje) van hem te leuren en draaide eigenhandig. Zijn lichaam was op, maar een kracht dat deze man nog in zijn handen had!! Toen de goede man overleed, zat de zaal vol en kwam een orgelman de laatste eer bewijzen door tijdens de dienst orgel te draaien op een meegebracht draaiorgel. Dat zijn van die momenten die je nooit meer vergeet.
Ach, nu we toch bezig zijn, wil ik de volgende anekdote ook nog eventjes met u delen. Gedurende een aantal jaren, was ik ook bezoekvrijwilliger van een bewoonster op het terrein. Dit hield in, dat ik ongeveer 2 maal per maand een middag, activiteiten ondernam met haar alleen. Het was een vrouw van mijn leeftijd waarmee je niet echt een gesprek kon voeren. Meestal riep ze spontaan wat woorden, maar we hadden een bijzondere band vanaf het begin.
Op een middag liepen we in de Hema van het dorp en het was behoorlijk druk. Voor ons liep een ouder echtpaar nogal moeilijk te doen. Ik weet niet precies meer wat er gebeurde,ze zeiden iets tegen de bewoonster, maar deze zei natuurlijk niets terug. Nu moet ik erbij vermelden dat je, fysiek gezien, niet echt kon zien dat de bewoonster verstandelijk beperkt was. Dus ze vonden het maar wat onbeleefd en bleven vervelend pruttelen. Ook mijn verklaring werd niet echt op prijs gesteld.
Op het moment dat ze uiteindelijk geërgerd wegliepen, draaide mijn cliënte zich plotsklaps om en schreeuwde dwars door de volle zaak: “ouwe taart”!! Nou, toen waren ze er natuurlijk helemaal klaar mee en liepen boos de zaak uit. Ik heb zelden zo’n moeite moeten doen om mijn gezicht in de plooi te houden, wat een timing!! En bedenk, die woorden had ze nog niet eerder gebruikt, dus onvoorstelbaar dat ze precies die twee woorden riep op dat moment. Eerlijk is eerlijk, ik heb haar uitgebreid gecomplimenteerd met haar woordkeuze 🙂
Meneer Vos met prooi
Goed, tijd om weer terug te keren naar het thema, gekte!! Volgens de Dikke van Dale betekent het woord gek: 1. van het verstand beroofd = krankzinnig; 2. dwaas, bespottelijk. Uit de drie voorbeelden hierboven kunt u vast afleiden dat iemand die verstandelijk beperkt is, zeker niet meteen ook gek is. Misschien anders reagerend dan dat de meeste mensen gewend zijn, maar zeker niet compleet van het verstand beroofd!!
Het is natuurlijk ook best lastig voor een mens om om te gaan met situaties waar ie niet direct mee bekend bent, zoals bijvoorbeeld het omgaan met verstandelijk beperkte mensen. En daarin heb je overigens ook weer allerlei niveaus van verstandelijke beperking. Ook mij is het gedurende die jaren weleens overkomen dat ik verslag van een cliënt dacht over te brengen aan een personeelslid, maar dat na een paar minuten de desbetreffende persoon braaf achter in het busje stapte om naar de woonvoorziening te worden gebracht, ai… 🙂
Ja en nu heb ik het alleen nog maar gehad over verstandelijk beperkte mensen, wat bijvoorbeeld te denken van mensen met een psychische stoornis. Hoe ga je daar als maatschappij, als mens, mee om?! Wie of wat bepaalt wat normaal is en wat afwijkend of zelfs gek? Ook in het geval van mensen met een psychische aandoening moet je je altijd realiseren dat zoiets iemand overkomt, de persoon zelf heeft er nooit om gevraagd.
Dus misschien reageert de persoon niet zoals normaliter verwacht wordt, maar betekent het zeker niet dat deze persoon gek is. Er zijn diverse aandoeningen waarvan men zo langzamerhand begrijpt dat de persoon in kwestie juist bovengemiddeld intelligent is!! Gelukkig komt er wel meer en meer aandacht voor geestesziekten en wordt er vrijer over gepraat.
Ik word gek….(van de jeuk)
In Haarlem heb je het Dolhuys, het museum van de geest. Gehuisvest in het voormalige Pest-, Dol-, en Leprooshuis van de stad Haarlem. Een museum dat streeft naar het in beeld brengen van de mens in al haar facetten en het ter discussie stellen van stereotype beelden om zo een bijdrage te leveren aan erkenning, waardering en begrip voor mensen.
In het bijzonder van mensen in Nederland die afwijken van de geldende ‘norm’ in hun gedrag, denken en emoties, in zowel positieve als negatieve zin, zowel in het heden als het verleden. In het museum vind je diverse persoonlijke verhalen, zeer confronterend om te lezen en het zet je ook aan het denken over de vage grens tussen normaal en gek.
Los van de mensen die er dus niets aan kunnen doen, door ziekte of beperking, heb je ook gewoon de mensen die geen concessies willen doen aan hun eigen manier van leven. Deze mensen noemt men nogal snel excentriek of gek omdat ze niet volgens de gangbare norm hun leven leiden. Zelf heb ik altijd bijzonder veel respect voor mensen die het leven anders leven dan te doen gebruikelijk. Je moet volgens mij een ontzettend sterk karakter hebben om tegen de massa in te durven ‘roeien’.
Kiss my a..!!
Misschien wordt iemand al snel voor gek verklaard omdat we eigenlijk ook wel een beetje jaloers zijn op deze persoon. Hadden wij maar het lef om lekker te doen wat we willen. Gewoon maling hebben aan de mening van de maatschappij. Gevalletje “leven en laten leven”, volgens mij. Waarom zou iemand, zonder een ander daarbij tot last te zijn, niet gewoon mogen zijn, mogen doen, wat de persoon zelf wilt.
Volgens mij bestaan er geen ‘normale’ mensen, en dat maakt het leven juist zo boeiend en interessant!! Laten we afspreken met elkaar dat we allemaal gek zijn of, voor mijn part, allemaal normaal. Er bestaan geen uitzonderingen, hooguit gradaties, maar allemaal zijn we evenveel mens!! Ieder leeft het leven zoals hij wilt/kan, maar met respect voor de medemens.
Zoals u begrijpt, heb ik de waarheid niet in pacht, ik poog met deze blogs alleen maar op diverse manieren naar de maatschappij te kijken. Naar de interactie tussen mensen en hun omgeving. Ik neem waar en schrijf wat ik zie. Dus neem niet direct aanstoot aan bepaalde dingen en trek zeker geen verkeerde conclusies. De mens is al zo hypergevoelig op de sociale media. Mocht u werkelijk een gek zoeken, neem dan maar van mij aan, dat alleen ik daar absoluut voor in aanmerking kom 🙂 🙂
Als afsluiter voor deze week een klein gedichtje. Succes met alle gekte en tot de volgende blog.
Groetjes, René
Hou toch eens op met dat vergelijken
van de mensen onderling.
Wat is nu gek, wie is er normaal,
die grens is zo vaag, zo gering.
Pas vreemd in mijn ogen is diegene
die zegt: ‘Ik ben normaal”.
Grootheidswaanzin, is dat toevallig
ook niet een psychische kwaal?!
Of je nu het liefst in een spijkerbroek loopt
of een kanariegele boxershort met strik.
Of iemand nu tegen de bomen praat,
de gehele dag zingt, stom is of dik.
Accepteer de mens ,
met alle verschillen die er zijn.
Dat is wat het leven juist zo boeiend maakt,
afwisselend en fijn.
Onthoud, we zijn allemaal mens en hebben
uiteindelijk slechts één ding gemeen:
“Eens ben je geboren, ooit ga je weer heen”
Na 44 jaar werken in de psychiatrie kan ik zeggen dat de echt gekke mensen niet in de psychiatrie zijn te vinden, maar als “normaal” mens de wereld veronaangenamen.
Ik had het niet beter kunnen verwoorden, Joep. Wijze woorden van je, gebaseerd op 44 jaar ervaring. Als dat geen door de praktijk getoetst antwoord is……
Fijne dag en dank voor je reactie.
Groetjes, René
Mooi geschreven René. 😘